قدس آنلاین-بنابر پژوهش انجام شده در پنج ماه نخست سال جاری محصولات دارویی هفتمین گروه عمده وارداتی را به خود اختصاص داده که ارزش این مقدار ۳۸۷ میلیون دلار برآورد می‌شود. این درحالی است که مطابق آخرین بررسی‌های انجام شده در همین بازه زمانی، کشور ما از بیش از ۵۰ کشور دنیا محصولات دارویی وارد کرده که بیشترین حجم واردات از کشورهای اروپایی انجام شده است. همچنین بنابر آماری که از سوی اتاق بازرگانی ایران اعلام شده، آلمان در صدر صادرکنندگان دارو به کشور محسوب می‌شود. ناگفته نماند در حال حاضر این کشور به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده دارو؛ بیش از ۱۶ درصد از صادرات داروی دنیا را در اختیار دارد.
*حمایت از تولید داخلی با حفظ سلامت مردم
طی روزهای گذشته تعدادی از نمایندگان خانه ملت به وزیران بهداشت و درمان، صنعت، معدن و تجارت در زمینه گسترش واردات دارو با کیفیت نازل و به منظور حمایت از تولیدکنندگان داخلی تذکر داده‌اند.
دکتر سید جمال سعید واقفی، عضو هیئت مدیره تعاونی انجمن دارو سازان با اشاره به دلایل واردات دارو می‌گوید: میزان واردات داروی ما نسبت به کشورهای مشابه چندان چشمگیر نیست. همچنین داروهایی به کشور وارد می‌شود که دانش فنی آن در داخل وجود ندارد و البته بیشتر این داروها نیز به منظور درمان بیماری‌های سخت درمان استفاده می‌شود.
دکتر مهدی سجادی، دبیر انجمن داروسازان ایران نیز اظهار می‌کند: ما به لحاظ صنعت دارویی از توانمندی‌های قابل توجهی برخوردار هستیم، چنان که می‌توانیم در این مقوله با کشورهای پیشرو در این صنعت نیز رقابت داشته باشیم، اما در برخی موارد ناگزیریم بخشی از نیازهای کشور را از طریق واردات جبران کنیم. از همین رو داروهای وارداتی از طریق نمایندگانی از شرکت‌های معتبر تولید کننده دارو در جهان و با نظارت سازمان غذا و دارو به بازار عرضه می‌شود.
دکتر کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذاوداروی وزارت بهداشت نیز در این باره می‌گوید: طبق سیاست‌های سازمان غذا و دارو اصل برحمایت از تولید داخلی است، از این رو تنها حدود چهار درصد از بازار دارویی ما به محصولات وارداتی اختصاص یافته است. به این ترتیب چنان چه تولیدات داخل در بازار کفایت نیازها را نکند، مجوزهایی برای واردات آن هم در حد نیاز داخلی صادر می‌شود. همچنین مجوزهای مزبور در کمیسیون ماده ۲۰در سازمان غذا و دارو نهایی می‌شود. به این ترتیب تمام استانداردهای لازم به منظور تجویز، مصرف و ارزیابی دارویی در این مقوله در نظر گرفته می‌شود.
*بزرگ‌ترین صادر کنندگان وارد کننده هم هستند
طی سال‌های اخیر بارها شنیده شده که داروهای وارداتی از کشورهای آمریکای لاتین، هند و چین وارد شده و بدون اثرگذاری مطلوب است.
دکتر سعید واقفی، مدیرعامل شرکت داروسازی بهورزان در این باره خاطر نشان می‌کند: بخشی از داروهای بیماران خاص همانند مبتلایان به سرطان از آرژانتین وارد می‌شود که در جهان از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده و به بسیاری از کشورها همانند آمریکا و کانادا نیز صادر می‌شود. همچنین کشور هند نیز به لحاظ صنایع دارویی شامل تولید مواد اولیه و داروهای ساخته شده، جزو کشورهای پیشرفته به شمار می‌آید. چنان که حتی مواد اولیه داروسازی را به بیشتر کشورهای جهان و حتی ایران نیز صادر می‌کند. به این ترتیب تا امروز در مقوله تولید دارو با مواد اولیه وارداتی از هند مشکلی مطرح نشده است. همچنین داروهای تولید این کشور در جهان معتبر است و بزرگ‌ترین کارخانه داروسازی منطقه در این کشور فعال است.
وی درباره محصولات وارداتی از چین نیز خاطر نشان می‌کند:چین از تولید کنندگان بنام صنعت دارو در جهان محسوب نمی‌شود، از این رو بنابر داده‌های موجود تا امروز یک قلم داروی تولید شده از این کشور از طریق قانونی وارد بازار دارویی ما نشده است. البته از آنجا که شرکت‌های صاحب نام صنعت دارو در جهان ترجیح داده‌اند به دلیل ارزانی هزینه تولید، کارخانه هایی در این کشور ایجاد کنند، درحال حاضر بخشی از مواد اولیه صنعت داروسازی ما که تحت برندهای معتبر جهانی است، به علت مسائل تجاری در مدارک واردات به عنوان چینی رقم می‌خورد.
*تلاش برای ایجاد بازارهای موازی
با آنچه گفته شد باید پرسید چرا هر از گاهی موجی از واکنش‌ها درخصوص واردات دارو مطرح می‌شود؟
دکتر کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در پاسخ می‌گوید: هر از گاهی مقوله تولید داروهای بی کیفیت در داخل و یا واردات این گونه داروها مطرح می‌شود. چنان که حتی افرادی که خود درگیر تدبیر امور کشور هستند مطالبی را بدون ارائه سند و دلیل روشن و تنها به استناد شنیده‌ها بازگو می‌کنند، البته این مسئله ناشی از بی اطلاعی از فرایند صدور مجوزها در روند تولید و یا ورود کالاهای دارویی است؛ چرا که ما در کشور داروی بی کیفیت و پایین‌تر از استانداردهای لازم دارویی جهان نداریم و فرایند قانونی ورود و تولید دارو مشخص است.
وی ادامه می‌دهد: اگر افرادی در هر جایگاهی نسبت به بی‌کیفیتی داروهای وارداتی ادعایی داشته و یا با مورد خاصی مواجه می‌شوند، می‌توانند به دور از هر بحث حاشیه‌ای و در اولین قدم با ذکر نوع و نام شرکت تولید کننده به سازمان غذا و دارو گزارش دهند؛ چرا که طرح بدون مطالعه دقیق و بررسی مستندات چنین مسائلی به جز آنکه موجب تشویش اذهان شده و به تنش‌های بی مورد دامن بزند، به طورحتم حاصلی برای جامعه و نظام سلامت نخواهد داشت. همچنین در پی طرح چنین مطالبی ما به دنبال خوانش انگیزه‌های افراد از این مباحث نیستیم و البته این مسئله در چارچوب وظایف سازمان غذا و دارو نیز تعریف نمی‌شود.
دکتر مهدی سجادی نیز تصریح می‌کند: هر گونه ادعا در خصوص ضعف در کیفیت داروهای موجود درکشور نیازمند ارائه مستندات دقیق و علمی است؛ زیرا طرح این مسائل بدون پشتوانه تخصصی موجب آسیب به اعتماد مصرف کنندگان شده و نگرانی بیماران را به همراه دارد. به هرحال تأمین سلامت مردم مسئله‌ای نیست که بسادگی مورد غفلت قرار بگیرد.
دکتر سیامک مره صدق، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز با مشتی شایعه‌های بی اساس خواندن برخی اظهارنظرها در خصوص وضعیت داروهای کشور می‌گوید: تمامی داروهای موجود از جمله کالاهای وارداتی از سوی سازمان غذا و دارو و مطابق استانداردهای ملی که معادل استانداردهای بین المللی است، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در واقع طرح این مسائل نوعی فرافکنی است تا بتوانند موازی با بازار قانونی صنعت دارویی کشور بازاری برای خود ایجاد کنند. از این رو به مردم اطمینان خاطر می‌دهیم که تمام داروهای موجود تحت ژنریک قرار دارند. البته همیشه نمی‌توان با هدف حمایت از تولید داخلی مانع واردات محصولات دارویی مورد نیاز بازار شد؛ چرا که بنابر تجربه ثابت شده هرگونه محدودیت غیر اصولی می‌تواند فضا را برای ورود غیر قانونی و حتی قاچاق داروهای تقلبی هموار کند.
وی همچنین تأکید می‌کند:در حال حاضر جدی‌ترین مسئله در مصرف دارو درکشور ما عرضه محصولات غیر قانونی، قاچاق و بی‌کیفیت است که متأسفانه در سال‌های اخیر با ورود شبکه‌های مجازی، شیوع بیشتری نیز یافته است. از این رو به مردم توصیه می‌شود همواره داروهای خود را از مراجع معتبر و قانونی تهیه کنند. چون شاید دارویی که در بازارهای غیرقانونی عرضه می‌شود، با کیفیت به نظر برسد، اما به طور قطع به دلیل انتقال از مبادی غیر رسمی شرایط نگهداری مناسبی نداشته و مصرف آن آسیب هایی جدی در پی خواهد داشت.
نظر شما